มะเร็งและสุขภาพจิต: วิธีจัดการกับความวิตกกังวล

เมื่อผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็ง สภาวะทางจิตใจของพวกเขามักเป็นสิ่งที่ถูกละเลย แต่จริงๆ แล้ว ความวิตกกังวล, ภาวะซึมเศร้า, และความรู้สึกไม่แน่นอน เป็นปัญหาสุขภาพจิตที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยมะเร็ง โดยเฉพาะในช่วงการรักษาด้วยเคมีบำบัด

ประเภทของความรู้สึกเครียดทางจิตใจ

ผู้ป่วยมะเร็งอาจเผชิญกับสภาวะต่อไปนี้:

• ความวิตกกังวล – ภาวะซึมเศร้า – ความกลัว – ความรู้สึกไม่แน่นอน

สาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิด

ความวิตกกังวลในผู้ป่วยมะเร็งเกิดจากหลายปัจจัย เช่น:

• กลไกระบบจิต-ประสาท-ภูมิคุ้มกันที่ไม่สมดุล – ผลกระทบจากการรักษาประเภทเคมีบำบัด – สภาวะมะเร็งเอง

การประเมินและคัดกรอง

การประเมินปัญหาด้านจิตใจอย่างถูกต้องเป็นขั้นตอนแรกที่สำคัญ เพื่อให้ทีมแพทย์สามารถจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพ:

• การพูดคุยและสังเกตอาการ – การใช้แบบประเมิน เช่น แบบคัดกรองภาวะซึมเศร้า 2Q หรือ Hospital Anxiety and Depression Scale (Thai HADS)

การตั้งแผนการดูแลจากพยาบาล

บทบาทของพยาบาลในการดูแลผู้ป่วยมีความสำคัญมาก ซึ่งรวมถึง:

• การให้ข้อมูลและความรู้เกี่ยวกับโรค – การส่งเสริมกำลังใจ – การนำโปรแกรมสนับสนุนด้านจิตใจและโปรแกรมฝึกจิตให้สงบมาใช้

กลยุทธ์เฉพาะในการจัดการกับความวิตกกังวล

ทำกิจกรรมที่ชอบ การเลือกทำความสนุกสนานสามารถช่วยให้ผู้ป่วยหลุดพ้นจากความเครียดและจดจ่ออยู่กับอาการป่วยน้อยลง

ฝึกลมหายใจ การฝึกลมหายใจลึกช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น

ออกกำลังกาย การออกกำลังกายช่วยให้ผู้ป่วยหลั่งฮอร์โมนแห่งความสุข

รู้เท่าทันอารมณ์ การยอมรับและรู้เท่าทันอารมณ์ของตัวเองช่วยให้ผู้ป่วยรับมือได้ดีขึ้น

พูดคุยกับคนรอบข้าง การสื่อสารกับคนใกล้ชิดจะช่วยผ่อนคลายและลดความรู้สึกเหงา

เข้าพบนักจิตวิทยา ถ้าความวิตกกังวลรุนแรงจนกระทบต่อการใช้ชีวิต ควรหาความช่วยเหลือจากนักจิตวิทยา

การสนับสนุนจากครอบครัวและผู้ดูแล

การสนับสนุนจากคนรอบข้างมีความสำคัญมากในการช่วยผู้ป่วย โดยการฟังอย่างตั้งใจและไม่ตัดสิน จะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าไม่โดดเดี่ยว

บทสรุป

การดูแลสุขภาพจิตในผู้ป่วยมะเร็งเป็นการดำเนินการที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องและคำนึงถึงความเฉพาะเจาะจง เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยสามารถรับมือกับการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้น